Walory przyrodnicze - Oficjalna Strona Oddziału Świętokrzyskiego PTTK im. St. Jeżewskiego w Ostrowcu Św Al. 3-ego Maja 5, tel. (41) 265-25-24

Idź do spisu treści

Menu główne:

WALORY POZNAWCZE OSTROWCA I OKOLIC
WALORY PRZYRODNICZE

Zachęcamy do zdobywania odznaki „Turysta Przyrodnik”, która może być inspiracją do poznawania piękna otaczającej nas przyrody.
Najbliższe okolice Ostrowca Świętokrzyskiego, malowniczo położone w dolinie Kamiennej na pograniczu Przedgórza Iłżeckiego i Wyżyny Sandomierskiej, u podnóża Gór Świętokrzyskich, charakteryzują się zróżnicowanym krajobrazem i wyjątkowym bogactwem obiektów przyrody ożywionej i nieożywionej. Najcenniejsze obszary i obiekty przyrodnicze objęte są różnymi formami ochrony. 

PARKI NARODOWE

  • Świętokrzyski Park Narodowy

Utworzony w 1950 r. obejmuje główne pasmo Gór Świętokrzyskich - Łysogóry ze szczytami Łysicą /612 m n.p.m./ i Łyścem /595 m n.p.m./, część Pasma Klonowskiego, część Pasma Pokrzywiańskiego oraz części Doliny Wilkowskiej i Dębniańskiej. Powstał dla ochrony unikalnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych Gór Świętokrzyskich. Większość powierzchni parku zajmują lasy z przewagą jodłowo – bukowych z „Puszczą Jodłową” porastającą Łysogóry oraz stanowiskiem modrzewia polskiego na Chełmowej Górze. W parku zarejestrowano 82 gatunki roślin chronionych i 29 gatunków zwierząt. Do osobliwości parku należą rumowiska piaskowców kwarcytowych – gołoborza. Pobenedyktyński zespół klasztorny, jako ciekawy zabytek architektoniczny, wieńczy wierzchołek Łyśca.
PARKI KRAJOBRAZOWE

  • Jeleniowski Park Krajobrazowy

Utworzony dla ochrony walorów przyrodniczo – krajobrazowych oraz przyrody nieożywionej Pasma Jeleniowskiego z najwyższym wzniesieniem Szczytniak /554 m n.p.m./. Tereny parku porastają lasy mieszane w większości jodłowo – bukowe. Osobliwością parku są rumowiska piaskowców kwarcytowych – gołoborza. W parku występuje wiele gatunków roślin chronionych, a także ptaków i zwierząt. Na terenie parku utworzono rezerwaty przyrody: Góra Jeleniowska, Szczytniak, Małe Gołoborze. Znajduje się również wiele pojedynczych obiektów przyrodniczych zarejestrowanych jako pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej.


Kapliczka na Górze Witosławskiej


Pasmo Jeleniowskie Gór Świętokrzyskich
OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU

  • Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej

Położony na terenie powiatów ostrowieckiego, starachowickiego i skarżyskiego, obejmuje tereny części Puszczy Iłżeckiej z borami sosnowymi i mieszanymi oraz dorzecze Kamiennej. Nad Kamienną zachowały się pozostałości ciągu zakładów metalurgicznych z XIX w. Obszar stworzono dla ochrony wód podziemnych i powierzchniowych oraz zachowania funkcji korytarza ekologicznego rzeki Kamiennej.

  • Jeleniowski Obszar Chronionego Krajobrazu

Założony dla ochrony walorów przyrodniczo – krajobrazowych otuliny Jeleniowskiego Parku Krajobrazowego. Na terenie obszaru znajduje się rezerwat „Wąwóz w Skałach”. Godne poznania są również ślady starożytnego hutnictwa i zabytkowy kościół z romańską rotundą w Grzegorzowicach.

Planowany jest również obszar Natura 2000 obejmujący Wzgórza Kunowskie.

ZESPÓŁ PRZYRODNICZO - KRAJOBRAZOWY

  • Podgrodzie

Obejmuje zbocze doliny Kamiennej w miejscowości Podgrodzie, z ruinami średniowiecznego zamku rycerskiego usytuowanego na cyplu oddzielonego fosą, a także stanowiska roślinności kserotermicznej.

REZERWATY PRZYRODY

  • Krzemionki Opatowskie

Rezerwat przyrody nieożywionej położony 8 km od Ostrowca Świętokrzyskiego przy trasie do Solca n/Wisłą, zajmuje powierzchnię 378,79 ha. Utworzony w 1995 roku, dla ochrony pola górniczego z epoki neolitu oraz boru mieszanego porastającego teren nakopalniany. Zachował się unikalny w skali światowej kompleks kopalni krzemienia pasiastego. Stosowano w niej różne techniki wydobywania krzemienia. Znane są kopalnie jamowe, niszowe, filarowo – komorowe i komorowe. Do zwiedzania udostępniona jest 500 - metrowa podziemna trasa turystyczna. Warto zwrócić również uwagę na stary bór sosnowy z udziałem dębu i wiele gatunków roślin chronionych: wawrzynek główkowy, lilia złotogłów, zawilec wielkokwiatowy, dziewięćsił bezłodygowy, orlik pospolity, oman wąskolistny, goryczka krzyżowa, wiśnia karłowata.
W obrębie rezerwatu przyrodniczego usytuowany jest rezerwat archeologiczny obejmujący najbardziej zabytkową część pola eksploatacyjnego prehistorycznych kopalni.
„Krzemionki – kopalnie neolityczne” zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Wałęsy z dnia 8 września 1994 r. zostały uznane za narodowy pomnik historii. Czynione są starania o wpisanie „Krzemionek” na światową listę dziedzictwa ludzkości
UNESCO.

  • Ulów

Rezerwat leśny położony w sąsiedztwie wsi Rudka Bałtowska po obu stronach Kamiennej o powierzchni 22,17 ha, utworzony w 1995 r. Tworzą go dwa kompleksy leśne z wielogatunkowym drzewostanem Zamoście na prawym brzegu Kamiennej i Strużniak na lewym. W kompleksie Zamoście zobaczymy aleję pomnikowych dębów szypułkowych. W rezerwacie spotkamy również rośliny chronione: wawrzynek wilczełyko, zawilec wielkokwiatowy, obuwik pospolity, tojad mołdawski, kruszczyk szerokolistny, parzydło leśne, kopytnik pospolity.

  • Modrzewie

Rezerwat leśny położony w Bałtowie po obu stronach drogi do Sienna na pagórkowatym terenie pociętym lessowymi wąwozami. Zajmuje powierzchnię 5,08 ha. Utworzony w 1971 r. dla ochrony wielogatunkowego lasu z udziałem modrzewia polskiego. Okazy modrzewia sięgają 100 - 300 lat. Spotkamy również rzadkie gatunki roślin podlegające ochronie: wawrzynek wilczełyko, parzydło leśne, naparstnicę zwyczajną, kruszczyk szerokolistny, lilię złotogłów, obuwik pospolity.

  • Lisiny Bodzechowskie

Rezerwat leśny, położony w Bodzechowie w sąsiedztwie dawnego dworu, zajmuje powierzchnię 31,8 ha. Utworzony w 1959 r. dla ochrony lasu mieszanego. Położony na skraju Wyżyny Sandomierskiej obejmuje głębokie wąwozy lessowe. W rezerwacie spotkamy okazy pomnikowych dębów szypułkowych, lipy drobnolistne, wiązy górskie, robinie akacjową, grab, modrzew, oraz rośliny chronione: parzydło leśne, bluszcz pospolity, paprotnicę kruchą, wiciokrzew przewierceń, lilię złotogłów, śnieżynka przebiśnieg.
  • Wąwóz w Skałach

Rezerwat przyrody nieożywionej, położony w pobliżu wsi Skała i sąsiedztwie kamieniołomu dolomitu. Utworzony w 1994 r. zajmuje powierzchnię 3,18 ha stanowi fragment wąwozu, którego dnem przepływa potok, dopływ Dobruchny. W ścianach wąwozu odsłaniają się wychodnie skał węglanowych – dolomitów. Na uwagę zasługują rośliny ciepłolubne porastające ściany wąwozu: pajęcznica gałęzista, ciemiężyk białokwiatowy, rojnik pospolity, czosnek skalny , zanokcica murowa, oman szerokolistny.
  • Małe Gołoborze

Rezerwat leśny, położony w Paśmie Jeleniowskim na zboczu Góry Chocimowskiej. Założony w 1993 r. ma powierzchnię 20,44 ha. Powstał dla ochrony lasu mieszanego i rumowiska skalnego – gołoborza. W drzewostanie dominuje buk, jodła i jawor. Z roślin na uwagę zasługują: nerecznica szerokolistna, bluszcz pospolity, żywiec gruczołowaty, tojeść gajowa, kokoryczka okółkowa, kopytnik pospolity oraz naskalne gatunki mchów.

  • Szczytniak

Rezerwat leśny, położony w Paśmie Jeleniowskim na północnym zboczu Góry Szczytniak. Założony w 1993 r. zajmuje powierzchnię 6,03 ha. Ochroną objęto gołoborze – rumowisko skalne i las wielogatunkowy o charakterze naturalnym. W drzewostanie przeważa buk z domieszką jodły i jawora. Z roślin na uwagę zasługują: bluszcz pospolity, czworolist pospolity oraz rzadkie gatunki mchów naskalnych.


  • Jeleniowska Góra

Rezerwat przyrody nieożywionej, położony w Paśmie Jeleniowskim, obejmuje szczytowe i zachodnie partie Góry Jeleniowskiej. Założony w 1997 roku, zajmuje powierzchnię 15,56 ha. Powstał dla ochrony wychodni górnokambryjskich piaskowców kwarcytowych. Warto również zwrócić uwagę na ostańce skalne oraz terasy plejstoceńskie z licznym rumoszem w postaci gołoborzy. W drzewostanie dominuje buk z domieszką jodły. W rezerwacie rosną: bluszcz pospolity, kopytnik pospolity, marzanka wonna i konwalia majowa.

POMNIKI PRZYRODY

  • Ostrowiec Świętokrzyski

- 300 letni dąb szypułkowy na kirkucie w pobliżu lapidarium;
- granitowy głaz narzutowy przy gmachu LO im. Władysława Broniewskiego;
- „Dąb Wolności” w Parku Miejskim im. Marszałka Piłsudskiego;
- dąb szypułkowy „Adam” w Parku Miejskim im. Marszałka Piłsudskiego;
- „Kasztany nad Kamienną” - grupa kasztanowców w pasie drogowym Alei 3 Maja

  • Bałtów

-grupa pięciu 300- letnich dębów szypułkowych w rezerwacie Ulów - Zamoście;
-dwa dęby bezszypułkowe 300- letnie w rezerwacie Ulów – Zamoście;
-odsłonięcia geologiczne skał jurajskich na Zarzeczu obok posesji nr 176;
-odsłonięcia geologiczne, okazałe baszty skalne na Zarzeczu obok posesji nr 184;

  • Skarbka Dolna

-odsłonięcia geologiczne wapieni górno – jurajskich w dawnym kamieniołomie;

  • Nietulisko Duże

-granitoidowy głaz narzutowy, przy budynku szkoły podstawowej;
-lipa szerokolistna przy szlaku niebieskim;
-profil geologiczny w wąwozie skalnym w utworach wapienia muszlowego, 300m od szlaku niebieskiego w kierunku Świśliny;

  • Doły Biskupie

-światowej sławy odsłonięcia geologiczne skał triasowych w nieczynnym kamieniołomie dolomitu; dewońskiego
-ściana nieczynnego kamieniołomu piaskowca w Witulinie z licznymi skamieniałościami;

  • Udziców Dolny

-wąwóz skalny i głaz narzutowy, wejście do wąwozu od drogi Kunów - Chmielów;


Wąwóz w Udzicowie

  • Prawęcin

-lipa drobnolistna obok posesji nr 88;

  • Janik

-granitowy głaz narzutowy za wsią w pobliżu lasu;

  • Wymysłów

-granitowy głaz narzutowy w zachodniej części wsi;

  • Kurzacze

-sosna zwyczajna przy szlaku niebieskim Kaplica - Jeleniec;

  • Szewna

-skałka „Sfinks”- wychodnia piaskowca dolnojurajskiego nad ciekiem Kamionką;

  • Lipnik

-głaz narzutowy, zagłębiony w zboczu zapadliska krasowego, na terenie dawnej kopalni
-wapienia w Lipniku;

  • Grzegorzowice

-grupa czterech 400- letnich dębów szypułkowych w parku podworskim;

  • Przeuszyn

-robinia akacjowa w parku podworskim;


Pomnikowa robinia akacjowa w parku

  • Stryczowice

-stopień skalny – zlepieniec permski w zboczu wąwozu w dolinie rzeki Garbutki naturalne formy skalne w rejonie nieczynnego kamieniołomu;

  • Nowy Skoszyn – Kunin

-źródło zboczowe „Malinowy Stok”, położone za wsią na skraju lasu.

PARKI PODWORSKIE

Na terenie powiatu ostrowieckiego istniało wiele zespołów parkowo – dworskich. Do naszych czasów pozostały tylko nikłe ślady założeń parkowych, w których można spotkać okazy pomnikowych drzew. Godne zwiedzenia pozostałości parków, to: Grzegorzowice, Boksyce, Garbacz, Czajęcice, Mirogonowice, Nagorzyce, Sarnia Zwola, Wronów, Kunin, Kosowice, Chocimów, Przeuszyn, Bałtów, Ruda Kościelna. 
 
Wróć do spisu treści | Wróć do menu głównego