O Patronie - Oficjalna Strona Oddziału Świętokrzyskiego PTTK im. St. Jeżewskiego w Ostrowcu Św Al. 3-ego Maja 5, tel. (41) 265-25-24

Idź do spisu treści

Menu główne:

HISTORIA I PATRON
Stanisław Jeżewski urodził się 30 sierpnia 1898 r. w osadzie Kobiałki, położonej w parafii Pawłów na Ziemi Świętokrzyskiej, w rodzinie o tradycjach patriotycznych, dziadkowie Stanisława brali udział w powstaniach listopadowym i styczniowym. Rodzicami byli Jan i Elżbieta z domu Pałysiewicz. Naukę początkową pobierał w Częstocicach u znanego z patriotyzmu nauczyciela Rocha Burdy. Dalszą naukę kontynuował w Wąchocku w powstałym po 1905 r. prywatnym 4 - klasowym gimnazjum. W szkole tej zetknął się z konspiracyjnym ruchem niepodległościowym. Do 1914r. ukończył 3 klasy. Działania wojenne na kilka lat przerwały naukę, wycofująca się armia rosyjska zabierała ze sobą w głąb Rosji ludność cywilną, w tej wielkiej ludzkiej tragedii miał również swój udział, jako 17-letni młodzieniec Stanisław Jeżewski. Początkowo zatrudniony jako „tabolszczyk” w transporcie podwód, a w 1917r. powołany do wojska i po 6-cio tygodniowym przeszkoleniu saperskim skierowany na front. Dostał się do niewoli, z której powrócił w rodzinne strony jesienią 1918r. Wstąpił do Seminarium Nauczycielskiego w Ostrowcu, które z przerwą na udział w wojnie 1920r. ukończył w 1922r. Podjął pracę pedagogiczną w szkole kolejowej w Ostrowcu. W trakcie pracy uzupełniał wykształcenie na Wyższych Kursach Nauczycielskich. W roku 1923 składa egzamin eksternistyczny z języka polskiego, a w r. 1926 kończy geografię i biologię na Wyższym Kursie Nauczycielskim we Lwowie. W latach 1947-51 był słuchaczem Instytutu Pedagogicznego ZNP w Warszawie, pisząc pracę dyplomową pt. ”Góry Świętokrzyskie”. Po drugiej wojnie światowej pracował w Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących i Liceum Handlowym /późniejszy Zespół Szkół Ekonomicznych i Zespół Szkół Nr 1/. W roku 1972 po 50 latach pracy pedagogicznej przeszedł na emeryturę.

W r.1920 brał udział, jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej, został ranny w bitwie nad Wieprzem, leczył się w szpitalu w Łodzi i jako rekonwalescent w Ciechocinku, w październiku powrócił do Ostrowca.

W r. 1939 zmobilizowany do wojska, brał udział w kampanii wrześniowej, w toku działań znalazł się we Lwowie, skąd po klęsce powrócił do domu. W okresie okupacji prowadził w Ostrowcu Św. nauczanie młodzieży w szkole i na tajnych kompletach, w których uczestniczyły również córki Halina i Bożena. Głównym obszarem działania w okresie wojny była aktywna działalność konspiracyjna w Armii Krajowej. Był szefem Referatu Prasy i Propagandy Obwodu Opatowskiego. Przyjął pseudonimy „Cis” i „Grabowy”. Był redaktorem czasopism „Biuletyn Informacyjny”, „Naród Polski” i „Żołnierz w Polu”. Wiosną 1944r. zadenuncjowany, ukrywał się przed gestapo pod przybranym nazwiskiem Paweł Waga i w dalszym ciągu prowadził aktywną działalność konspiracyjną m.in. dostarczając broń do oddziałów partyzanckich.

Zawsze aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i kulturalnym miasta Ostrowca Św. Był działaczem ZNP, w latach 1959-61 pełnił funkcję prezesa Oddziału Miejskiego ZNP w Ostrowcu Św. Był jednym z założycieli Towarzystwa Miłośników Ostrowca i przez wiele lat aktywnym członkiem. Był również członkiem Towarzystwa Przyjaciół Górnictwa Hutnictwa i Przemysłu Staropolskiego.

Do PTK wstąpił w 1924 r. w okresie reaktywowania działalności ostrowieckiego oddziału po pierwszej wojnie światowej. W latach 1926-39 był bibliotekarzem, razem z Tadeuszem Rekwirowiczem przyczynili się do zgromadzenia bogatego zbioru, liczącego w 1938 r. 865 tomów. Współpracował z naukowcami Stefanem Krukowskim i Zygmuntem Szmidtem, pierwszymi badaczami neolitycznej kopalni w Krzemionkach, czynił starania o utworzenie muzeum i rezerwatu archeologicznego. W r.1945 z jego inicjatywy powstało pierwsze po wojnie Szkolne Koło Krajoznawcze w Liceum dla Dorosłych. W 1948r dzięki działaczom z okresu międzywojennego, w tym również Stanisława Jeżewskiego, wznowił działalność Oddział PTK. Jego nazwisko widnieje na liście założycieli PTTK w Ostrowcu Św. W latach 1951-53 i 1972-76 był członkiem zarządu oddziału, w latach 1953-54 i 1961-63 wiceprezesem, a w latach 1954-56 prezesem zarządu oddziału. W latach 1963-66 pełnił funkcję przewodniczącego komisji rewizyjnej. Był organizatorem niezliczonej ilości wycieczek krajoznawczych dla młodzieży szkolnej, a także dla nauczycieli. Z jego inspiracji w latach powojennych wznowiła działalność biblioteka, urządzane były wystawy uratowanych eksponatów Muzeum PTK, oraz okolicznościowe jak np. poświęcona Adamowi Mickiewiczowi, czy sprowadzona z Okręgu PTTK w Kielcach pt. „Stare górnictwo i hutnictwo”. W roku 1955 był inicjatorem powołania Komisji Opieki nad Zabytkami, której był wieloletnim przewodniczącym. Komisja swoją opieką otoczyła rezerwat archeologiczny na Krzemionkach, oraz wiele obiektów zabytkowych w okolicy Ostrowca Św. Dzięki staraniom komisji powstało w roku 1965 Muzeum Regionalne w Częstocicach, które przejęło eksponaty Muzeum PTK, uratowane z zawieruchy wojennej, a Stanisław Jeżewski został honorowym kustoszem Muzeum.

W 1973 r. z okazji 60-lecia Oddziału została wydana praca jego autorstwa pt. „Zarys Historii Oddziałów PTK-PTTK w Ostrowcu Św. 1913-1973”. Był również autorem opracowania „Historia Ostrowca” dwukrotnie wydanego przez Towarzystwo Miłośników Ostrowca.

W latach 1970-80 z własnej inicjatywy, starań i funduszy oznakował żeliwnymi tablicami miejsca walk powstańczych 1863 roku w Sudole, Czarnej Glinie, Bodzechowie, Częstocicach, a na mogiłach powstańców w Kunowie, Sudole i Czarnej Glinie położył płyty z piaskowca. Także kapliczka w Kaplicy otrzymała tablicę z piaskowca z napisem „Miejsce walk powstańczych 1863r.”. W roku 1989, kilka miesięcy przed śmiercią, uczestniczył jeszcze w pracach Komitetu Odbudowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Ostrowcu Św.

Powszechnie ceniony za pełną zaangażowania i poświęcenia działalność społeczną, krajoznawczą i kulturalną, nie tylko przez swoich uczniów, zawsze z szacunkiem, nazywany był Profesorem. Mieszkanie Stanisława i Jadwigi Jeżewskich było zawsze otwarte dla ludzi z kręgu krajoznawstwa, do końca swoich dni interesowały go sprawy Oddziału PTTK w Ostrowcu Św.

Za pełną poświęcenia pracę pedagogiczną, działalność społeczną i służbę wojskową otrzymał odznaczenia: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski /1980/, Polonia Restituta, Odznakę „Za zasługi dla Kielecczyzny”, Medal Komisji Edukacji Narodowej/1977/, Złotą Odznakę ZNP/1973/, Medal 40-Lecia PRL, Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury /1974/, Złotą Honorową Odznakę PTTK /1959/, Złotą Odznakę „Za Opiekę nad Zabytkami”/1969/ Medal „W 100 –Lecie Turystyki”. Pośmiertnie odznaczony został Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

XII Krajowy Zjazd PTTK w dniu 27 października 1989r. przyznał Stanisławowi Jeżewskiemu honorowe członkostwo.

Nadzwyczajny Zjazd Oddziału Świętokrzyskiego PTTK w Ostrowcu Św. w dniu 16 lutego 1991r. przyjął imię Stanisława Jeżewskiego na Patrona Oddziału, oraz nadał Jego imię niebieskiemu szlakowi turystycznemu: Pętkowice – Bałtów – Krzemionki – Kaplica – Kunów – Nietulisko –Doły Biskupie – Grzegorzowice –Nowa Słupia – Święty Krzyż.

Zmarł 2 listopada 1989r. w Ostrowcu Św. Spoczywa na cmentarzu parafialnym przy ul. Denkowskiej.
 
Wróć do spisu treści | Wróć do menu głównego